فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار

1              اصول الکتروشیمیایی پوشش دادن و خوردگی فلزات

1- 1 مقدمه

1- 2 راههای جلوگیری از خوردگی

1- 3 پتانسیل الکتریکی فلزات

1- 4 سری الکتروموتیو عناصر

1- 5 محاسبه پتانسیل الکترود فلزات

1- 6 نظریه الکترولیز

1- 7  الکترولیز از نظر علمی

1- 8 منحنیهای چگالی جریان کاتدی- پتانسیل

1- 9 مکانیزم نشست فلز

 

2              عوامل موثر در ابکاری- مکانیزه حفاظت پوشش

2- 1 عوامل موثر در آبکاری

2- 2 مکانیزم حفاظت پوشش

2- 3 برعکس شدن قطبیت

2- 4 خواص پوششها

 

3              آماده سازی سطح برای پوشش دادن

3- 1 مقدمه

3- 2 گریس زدایی

3- 3 روشهای پاک کردن سطوح

3- 4 شست و شوی رنگ

3- 5 زدودن اثر انگشت

3- 6 اسیدشویی، پوسته زدایی، فرو بردن در محلول برای براق کردن و حک کردن

3- 7 براق کردن با روش قوطه وری

3- 8 عملیات مکانیکی

3- 9 صیقل کاری شیمیایی و الکتروشیمیایی

3- 10 خلاصه ای از عملیات آماده سازی سطح برای فلزات مختلف

 

4              آبکاری مس

4- 1 مقدمه

4- 2 حمامهای آبکاری مس

4- 3 جنس مواد مصرفی برای مخزن آبکاری مس

4- 4 آندها

4- 5 استفاده از پوشش الکترولیزی

مس برای جلوگیری از کربوره شدن

4- 6 ساختار پوششهای مس

 

5              آبکاری نیکل

5- 1 مقدمه  

5- 2 خواص پوشش نیکل

5- 3 حمامهای پوشش نیکل

5- 4 مواد افزدنی

5- 5 آندهای نیکل

5- 6 مشکلات حمامهای آبکاری نیکل

5- 7 خارج ساختن نا خالصیها از محلول

 

6              پوشش کروم

6- 1 مقدمه

6- 2 حمامهای کروم

6- 3 آندها

6- 4 مشکلات آبکاری کروم

6- 5 آب کروم سخت

 

7              آبکاری روی گالوانیزه سرد

7- 1 مقدمه

7- 2 حمامهای آبکاری روی

7- 3 مقایسه حمامها

7- 4 فلزات قابل آبکاری با روی

 

8              روشهای رسوب شیمیایی فلزات

8- 1 مقدمه

8- 2 آبکاری الکترولس

 

9              پوشش با روش پاشیدن

9- 1 مکانیزم عمل

9- 2 پاشیدن فلزات

9- 3 کاربردهای پوششهای پاششی

 

10            اصول اعمال و کاربرد پوششهای نفوذی

10- 1 مقدمه

10- 2 فلزات متداول برای نفوذ

10- 3 مکانیزم تشکیل پوشش

10- 4 کرومایزینگ

10- 5 مشخصات پوششهای نفوذی

10- 6 خواص پوششهای نفوذی

 

11            پوششهای تبدیلی و اکسیدی

11- 1 مقدمه

11- 2 مراحل آندایزینگ

11- 3 نظریه آندایزینگ

11- 4 حمامهای مورد استفاده برای ایجاد فیلمهای متخلخل

11- 5 آبندی فیلمهای متخلخل

11- 6 کروماته کردن

 

12            فسفاته کردن

12- 1 پوششهای تبدیلی فسفاته

12- 2 آسترهای فسفاتی

12- 3 شیمی فسفاته

12- 4 کاربرد پوششهای فسفاته

 

13            گالوانیزه گرم

13- 1 مقدمه

13- 2 مواد مناسب جهت گالوانیزه گرم

13- 3 دوره فرآیند گالوانیزه گرم

13- 4 غوطه وری در مذاب

13- 5 کینتیک رشد لایه های گالوانیزه

13- 6 انبار کردن و نگهداری قطعات گالوانیزه

13- 7 جلوگیری از پوشش قسمتهای ناخواسته

13- 8 منابع تفاله (جرم) یا روی سخت و بازیابی آن

13- 9 کنترل کیفیت پوششهای گالوانیزه

 

14            هول سل

14- 1 علل استفاده از هل سل

14- 2 موارد قابل مطالعه با هل سل

14- 3 طرح هل سل

14- 4 جنس هل سل

14- 5 آزمایش با هل سل و تفسیر آن

 

15            آزمایش پوششها

15- 1 مقدمه

15- 2 آزمایشهای کنترل کیفیت

15- 3 مشاهدات عینی

15- 4 ترکیب شیمیایی پوشش

15- 5 اندازه گیری ضخامت پوشش

15- 6 آزمایش تخلخل

15- 7 آزمایشات چسبندگی

15- 8 آزمایش تنش

15- 9 آزمایش انعطاف پذیری

15- 10 آزمایش استحکام کششی

15- 11 آزمایشهای سختی

15- 12 آزمایش سنجش مقاومت سنجی

15- 13 آزمایش مقاومت به خوردگی

واژه نامه فارسی- انگلیسی

فهرست راهنما

مراجع

 

این کتاب به تعداد محدود در انجمن صنایع آبکاری موجود است

 

 

پوشش دادن فلزات

(جلد 2)

تالیف: دکتر محمد قربانی

ویراسته زهرا سلطانپور دهکردی

موسسه انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف

چاپ دوم 1385

 

فهرست مطالب

پیشگفتار مولف

 

1              آبکاری قلع

1- 1 مقدمه

1- 2 آبکاری الکتریکی (الکترولیزی)

    1- 2- 1 الکترولیتهای قلیایی

   1 - 2- 2 الکترولیتهای اسیدی

1- 3 قلع اندود به روش غوطه وری

1- 4 قلع اندود گرم

1- 5 قلع اندود چدن

1- 6 عمل روانساز

1- 7 ماهیت پوشش قلع

1- 8 عیوب موجود در پوششهای قلع

1- 9 نحوه گرم کردن حمام قلع

1- 10 آنالیز قلع مورد استفاده در حمام مذاب

1- 11 مراجع

 

2              آبکاری کادمیوم

2- 1 مقدمه

2- 2 حمامهای آبکاری

2-3 مراحل آبکاری قطعات

2-4 تانکهای ثابت

2-5 آبکاری گردان

2-6 ماشین های آبکاری خودکار

2-7 آندهای آبکاری کادمیوم

     2-7-1 آندهای محلول

     2-7-2 آندهای حل نشدنی

2-8 راکتیفایرها

2-9 تانکهای شست وشو

2-10  پارامترهای موثر در آبکاری کادمیوم

     2-10- 1 چگالی جریان

     2-10-2 سرعت پوشش دادن

     2-10-3 براقی

2-11 محلولهای زدودن کادمیوم

2-12 ضخامت لازم برای پوشش

2- 13 ماسک زنی

     2-13-1 مومها

     2-13-2 لاکها

     2-13-3 نوارهای لاستیکی

2- 14 عملیات نهایی بر روی پوشش کادمیوم

     2-14- 1 شفاف سازی

     2-14-2 کروماته کردن

     2-14-3 فسفاته کردن

     2-14-4 شست و شوی و خشک کردن

2- 15 مسائل و مشکلات آبکاری کادمیوم

     2-15-1 تردی هیدروژنی

     2-15-2 زیاد بودن هر یک از اجزای حمام

     2- 15-3 حفره دارشدن و تاول زدن

2- 16 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه شریف

     2-16-1 آبکاری کادمیوم بر روی فولاد

2-17 مراجع

 

3              آبکاری نقره

3-1 مقدمه

3-2 آماده سازی فلز پایه

     3-2-1 غوطه وری

     3-2-2 افزودن مستقیم به حمام

3-3 ترکیب حمامهای نقره

     3-3-1 حمام های سیانیدی

     3-3-2 حمام های غیر سیانیدی

3-4 آندها

3-5 کاربردهای پوشش نقره

     3-5-1 کاربردهای تزیینی

     3-5-2 کاربردهای صنعتی

3-6 پوشش دادن نقره با استفاده از جریان عکس شونده

3-7 آبکاری در چگالی جریانهای بسیار زیاد

3-8 عملیات تکمیلی

3-9 زدودن و بازیابی نقره

3-10 مراجع

 

4              آب طلاکاری

4-1 مقدمه

4-2 آبکاری تزیینی طلا

4-3 آبکاری صنعتی طلا

4-4 محلولهای آبکاری صنعتی غیر سیانیدی طلا

4-5 آندها در آبکاری طلا

4-6 محاسبات برای آبکاری الکتریکی

4-7 محلول الکترولس طلا

4-8 دورریز آبکاری

4-9 خواص فیزیکی و مکانیکی پوشش طلا

     4-9-1 خواص فیزیکی

     4-9-2 چگالی

     4-9-3 مقاومت الکتریکی و مقاومت اتصالی

     4-9-4 هدایت حرارتی

     4-9-5 مقاومت کششی و ازدیاد طول نسبی

     4-9-6 سختی و مقاومت سایشی

     4-9-7 تنش

4-10 مراجع

 

5              آبکاری روی پلاستیک

5-1 مقدمه

5-2 خراش شیمیایی

5-3 حساس سازی پلاستیک

5-4 فعال سازی سطح پلاستیک

5-5 آبکاری شیمیایی یا آبکاری بدون جریان

5-6 آبکاری الکترولس مس

5-7 آبکاری الکترولس نیکل

5-8 آبکاری الکتریکی مس اسیدی

5-9 حمام پیش آبکاری مس

5-10 حمام پیش آبکاری نیکل

5-11 آبکاری نیکل کروم

5- 12 آزمایشهایی برای پوشش روی پلاستیک

5-13 مراجع

6              آبکاری آلیاژی برنج

6-1 اصول آبکاری آلیاژی

     6-1-1 تغییر غلظت یونهای فلزی در محلولهای ساده فلزی

     6-1-2 استفاده از مواد کمپلکس کننده

     6-1-3 استفاده از جریان حد

     6-1-4 استفاده از مواد افزودنی

6-2 حمامهای آبکاری برنج

     6-2-1 آبکاری برنج از محلولهای سیانیدی

6-3 موارد کاربرد پوشش برنج

6-4 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه صنعتی شریف

     6-4-1 محلولهای مورد آزمایش

     6-4-2 ظرف آبکاری و منبع تغذیه

     6-4-3 کاتد و آند

     6-4-4 مراحل آبکاری

     6-4-5 نتایج آزمایش

6-5 مراجع

 

7              آبکاری آلیاژی برنز

7-1 مقدمه

7-2 آشنایی با حمامهای آبکاری برنز

     7-2-1 حمام استانات- سیانید

     7-2-2 تاثیر متغیرها

     7-2-3 مکانیزم تشکیل رسوب

     7-2-4 خواص پوشش برنز

     7-2-5 کاربرد پوششهای برنز

7-3 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه شریف

     7-3-1 روش تحقیق

     7-3-2 نتایج آزمایشها

7-4 مراجع

 

8              پوشش آلیاژی روی- نیکل

8-1 مقدمه

8-2 روشهای پوشش دادن آلیاژی روی و نیکل

     8-2-1 خصوصیات حمام بازی و اسیدی

8-3  تاثیر عوامل مختلف بر روی پوشش آلیاژی روی نیکل

     8-3-1 تاثیر عوامل فیزیکی و شیمیایی

     8-3-2 تاثیر عوامل متالوژی

8-4 تاثیر مواد افزودنی

     8-4-1 تاثیر بر روی ظاهر رسوب

     8-4-2 تاثیر بر ترکیب رسوب

     8-4-3 تاثیر بر روی ساختار رسوب

     8-4-4 تاثیر بر روی مقاومت به خوردگی

     8-4-5 تاثیر بر روی توان پرتابی

     8-4-6 تاثیر بر روی پتانسیل کاتدی

8-5 تاثیر عوامل تر کننده

8-6 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه صنعتی شریف

     8-6-1 روش تحقیق

     8-6-2 نتایج حاصل از آبکاری

8-7 مراجع

 

9              آبکاری آلیاژی طلا

9-1 انواع روشهای آبکاری آلیاژی طلا

     9-1-1 آبکاری آلیاژی از طریق الکترولیز

     9-1-2 روش احیای چندین فلز

9-2 آماده سازی سطح فلز پایه در آبکاری آلیاژی

9-3 آند در آبکاری طلا و آلیاژی ان

9-4 تاثیر متغیرهای متداول در ابکاری آلیاژی طلا

     9-4-1 اثر چگالی جریان

     9-4-2 اثر دما

     9-4-3 اثر ph

     9-4-4 اثر توان پرتابی در آبکاری آلیاژی طلا

9-5 مقایسه خواص فیزیکی و مکانیکی پوششهای طلا و آلیاژ آن

9-6 کاربردهای طلا و آلیاژی ان در صنایع

9-7 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه صنعتی شریف

     9-7-1 حمام آبکاری

     9-7-2 آزمایشهای انجام شده در هل سل

     9-7-3 نتایج حاصل از هل سل

     9-7-4 نتایج آزمایشهای آبکاری آلیاژی

     9-7-5 آبکاری آلیاژی Au-Cd

     9-7-6 آبکاری آلیاژی Au- Ag- Cd

     9-7-7 بررسیهای میکروسکوپ الکترونی پوششهای بهینه آبکاری آلیاژی طلا

9-8 مراجع

 

10           آبکاری آلیاژی کروم (Fe-Cr-Ni)

10-1 مقدمه

10-2 آبکاری کروم از حمامهای سه ظرفیتی

10-3 محلولهای ابکاری کروم

10-4 محلولهای آبکاری آهن- کروم- نیکل

10-5 بازده جریان حمامهای آبکاری آلیاژی آهن- کروم- نیکل

10-6 تاثیر متغیرهای آبکاری بر روی ترکیب پوشش آلیاژی آهن- کروم- نیکل

10-7 بررسیهای میکروسکوپی

10-8 پوششهای آلیاژی آهن- کروم- نیکل

      10-8-1 آندها

10-9 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه صنعتی شریف

     10-9-1 روش تحقیق

     10-9-2 اثر چگالی جریان بر روی ترکیب آلیاژ

     10-9-3 اثر دما بر روی ترکیب شیمیایی پوشش

     10-9-4 اثر کمپلکس کننده بر روی ترکیب پوشش

     10-9-5 منحنیهای پتانسیل- جریان

     10-9-6 بررسیهای انجام شده بر روی پوشش

     10-9-7 نتیجه گیری

10-10 مراجع

 

11           پوشش الکترولس کامپوزیتی نیکل

11-1 پوشش الکترولس نیکل

      11-1-1 تاثیر پارامترهای مختلف بر روی پوشش الکترولس نیکل

     11-1-2 ساختار متالوژ یکی پوشش الکترولس نیکل

     11-1-3 خواص پوشش الکترولس نیکل

     11-1-4 عملیات آماده سازی

11-2 پوششهای الکترولس نیکل کامپوزیتی

     11-2-1 انواع ذرات مورد استفاده در ایجاد پوششهای الکترولس نیکل کامپوزیتی

     11-2-2 ویژگی    

     11-2-3 مکانیزم نشست پوششهای کامپوزیتی

     11-2-4 پوشش الکترولس نیکل کامپوزیتی با ذرات SiC

    11-2-5 مقاومت به خوردگی پوششها ی الکترولس نیکل کامپوزیتی

11-3 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه صنعتی شریف

    11-3-1 رسوب همزمان الکترولس نیکل همراه ذرات جامد

    11-3-2 بهبود خواص سایشی قطعات

11-4 مراجع

 

12           آبکاری الکتریکی آلومینوم از محلولهای آلی

12-1 مقدمه

12-2 حمام هیدریدی آبکاری آلومینوم

12-3 آبکاری الکتریکی آلومینوم از الکترولیتهای آلکیل بنزن

12-4 حمام هیدریدی با استفاده از حلال مخلوط تتراهیدروفوران- بنزن

12-5 سایر الکترولیتهای آلی بریا رسوب دادن آلومینوم

12-6 رسوبهای آلیاژی الومینوم

    12-6-1 آلیاژهای Be-Al

     12-6- 2  آلیاژهای Mg-Al

     12-6-3 آلیاژهای Zn- Al

12-7 خواص سوبهای الکتریکی آلومینوم و آلیاژی آن

     12-7-1 سختی و چگالی

    12-7-2 استحکام، مدول و انعطاف پذیری

    12-7-3 تنش و انبساط حرارتی

    12-7-4 مقاومت الکتریکی و ساختار

12-8 کاربردهای رسوب الکتریکی آلومینوم

    12-8-1 استفاده از رسوب الکتریکی آلومینوم در خازنهای الکترولیتی

    12-8-2 پوشش آلومینوم بر روی اورانیوم

12-9 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه صنعتی شریف

    12-9-1 روش تحقیق

    12-9-2 نتایج ازمایشها

    12-9-3 نتایج بررسی پوشش با میکروسکوپ الکترونی (SEM)             

     12-9-4 نتایج بررسی ترکیب شیمیایی پوشش آلومینوم حاصل

     12-9-5 نتیجه گیری

12-10 مراجع

 

13           پوشش نفوذی روی (شراردایزینگ)         

13-1 روی و مقاومت به خوردگی آن

13-2 روشهای تشکیل پوشش روی بر فولاد

13-3 پوششهای نفوذی یا دیفوزیونی

     13-3-1 تشکیل پوشش نفوذی روی از مخلوط پودری

     13-3-2 ساختار پوشش روی

     13-3-3 اثر متغیر های مهم بر ضخامت و ساختار پوشش روی

    13-3-4 خواص پوشش نفوذی روی (شراردایزینگ)

      13-3-5 عملیات نهایی بر روی پوشش شراردایزینگ

     13-3-6 محدودیتها و معایب روش پوشش دیفوزیونی روی (شراردایزینگ)

13-4 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه صنعتی شریف

     13-4-1 روش تحقیق

     13-4-2 روشهای عملیات شراردایزینگ در این تحقیق

     13-4-3 نتایج

13-5 مراجع

 

14           گالوانیزه کردن در حمامهای آلیاژی

14-1 مقدمه

14-2 آماده سازی سطح

     14-2-1 تمیزکاری

     14-2-2 روانسازی

14-3 عمل گالوانیزه

     14-3-1 ترکیب حمام

     14-3-2 سانتریفوژ کردن

     14-3-3 عملیات نهایی

14-4 گالوانیزه در حمامهای محتوی عناصر آلیاژی

     14-4-1 پوشش آلیاژی روی- 5 درصد الومینوم

     14-4-2 پوشش آلیاژی روی- 55 درصد آلومینوم

14-5 تاثیر عناصر آلیاژی بر روی خواص پوشش گالوانیزه

14-5-1 اهن

14-5-2 سرب

14-5-3 الومینوم

14-5-4 سیلیسیم

14-5-5 منیزیم

14-5-6 نیکل

14-5-7 مس

14-5-8 قلع

14-5-9 آنتیموان

14-5-10 سایر عناصر آلیاژی

14-6 گالوانیزه رنگی

14-6-1 تاثیر عناصر آلیاژی

14-6-2 ایجاد پوششهای رنگی

14-6-3 عملیات پایانی

14-7 مراجع

 

15           آلومینایزینگ فولاد به روش غوطه وری گرم

15-1 مقدمه

15-2 ساختار پوشش آلومینایزینگ

15-2-1 نمودار Fe- Al

15-2-2 فرآیند نفوذ آلومینوم در اهن در طی آلومینایزینگ

15-2-3 نوع لایه ها و ترکیبات آنها

15-2-4 مورفولوژی پوشش

15-3 عوامل موثر بر خواص پوشش

15-3-1 تاثیر عناصر آلیاژی موجود در حمام مذاب الومینوم

15-3-2 تاثیر شرایط آلومینایزینگ

15-3-3 تاثیر عناصر آلیاژی موجود در فلز پایه (فولاد)   

15-4 عوامل موثر بر ضخامت لایه خارجی پوشش

15-4-1 سیالیت آلومینوم مذاب

15-4-2 سرعت بیرون کشیدن قطعه از حمام مذاب

15-4-3 حرکات فیزیکی

15-5 قابلیت تر شدن سطح فولاد با آلومینیم مذاب

15-6 عملیات روانسازی

15-7 انواع پوششهای آلومینایزه

15-8 مقاومت حرارتی پوششهای آلومینایزه

15-9 مقاومت به خوردگی

15-9-1 مقاومت به خوردگی اتمسفری

15-9-2 مقاومت به خوردگی در آبهای طبیعی

15-9-3 مقاومت به خوردگی در محلولها

15-10 روشهای آلومینایزینگ

15-11 مشکلات آلومینایزینگ به روش غوطه وری گرم

15-12 کاربردهای آلومینایزینگ به روش غوطه وری گرم

15-13 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه صنعتی شریف

15-13-1 تاثی دمای حمام مذاب آلومینیم

15-13-2 تاثیر زمان غوطه وری در حمام مذاب

15-13-3 تاثیر ترکیب شیمیایی حمام مذاب

15-13-4 مقاومت به اکسیداسیون

15-13-5 خلاصه نتایج

15-14 مراجع

 

16           آندایزینگ سخت آلومینیم

16-1 مقدمه

16-2 اصول کلی

16-2-1 نحوه تشکیل و مکانیزم رشد لایه اکسیدی

16-2-2 آندایزینگ سخت

16-3 الکترولیتهای آندایزینگ سخت

16-3-1 الکترولیت های اسید سولفوریکی

16-3-2 الکترولیت های مخلوط بر پایه اسید سولفوریک

16-3-3 الکترولیتهای مخلوط بر پایه اسید تارتاریک

16-3-4 الکترولیتهای آندایزینگ خود رنگ

16-4 شرایط و متغیرهای موثر بر آندایزینگ سخت

16-4-1 دما

16-4-2 تلاطم

16-4-3 جریان و ولتاژ

16-4-4 زمان

16-4-5 نوع الکترولیت

16-4-6 نوع آلیاژ

16-5 خواص و پوششهای آند سخت

16-5-1 سختی و مقاومت سایشی

16-5-2 خواص الکتریکی

16-5-3 مقاومت حرارتی

16-5-4 مقاومت به خوردگی

16-6 مکانیزم ایجاد پوششهای آندی سخت

16-7 مشکلات اندایزینگ سخت

16-7-1 سوختگی

16-7-2 حفره دارشدن

16-7-3 تاول زدن

16-7-4 عیوب گوشه ای

16-7-5 ترک خوردگی و لایه لایه شدن

16-8 کاربردهای پوششهای آندی سخت

16-9 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه صنعتی شریف

16-9-1 تهیه نمونه

16-9-2 آماده سازی نمونه

16-9-3 تجهیزات آندایزینگ سخت

16-9-4 ضخامت سنجی

16-9-5 سختی سنجی

16-9-6 انتخاب محلول مناسب

16-9-7 آندایزینگ سخت آلیاژهای مختلف

16-10 مراجع

 

17           فسفاته کاری سطوح گالوانیزه

17-1 مقدمه

17-2 مبانی فسفاته کاری

17-3 مراحل فسفاته کاری ورقهای آلومینوم

17-3-1 چربی گیری

17-3-2 اسید شویی

17-3-3 فعال سازی سطح

17-3-4 حمام فسفاته برای فولادهای گالوانیزه

17-3-5 شست و شوی ویژه

17-3-6 خشک کردن پوششهای فسفاته

17-5 مروری بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه شریف

17-5-1 مختصری از روش تحقیق

17-5-2 خلاصه نتایج

17-6 مراجع