در این فرایند برای ذوب فلزاتی نظیر آلومینیوم و مس که نقطه ذوبی کمتر از 1500 درجه سانتی­گراد دارند، از فیلامان تنگستنی استفاده می­شود (مطابق شکل زیر). بدین صورت که بعد از رسیدن فشار محفظه به محدوده 5-10 تور، از طریق الکترود مسی (دارای آبگرد)، جریان بالایی (در حدود 100 تا 200 آمپر) به بوته تنگستنی اعمال شده و موجب تبخیر مواد هدف (تارگت) که در داخل بوته قرار گرفته است، می­شود. لذا با تبخیر مواد هدف، پوشش نازکی بر زیرلایه تشکیل شود. از عواملی که سبب کنترل سرعت رسوب­گذاری در این روش خواهند شد، دمای ذوب ماده هدف، مقدار جریان اعمالی و فشار محفظه است.

طرح­واره­ای از روش رسوب­گذاری فیزیکی از فاز بخار با استفاده از تبخیر حرارتی.

 

لازم به ذکر است که در این روش صرفاً دمای بوته افزایش می­یابد و مواد تبخیری دمای چندانی نداشته و تاثیری در افزایش دمای زیرلایه را نخواهد داشت. لذا از این روش، می­توان برای لایه­نشانی قطعات با نقطه ذوب پایین از جمله قطعات پلاستیکی استفاده نمود.

 

الف) مزایای روش تبخیر حرارتی

  1. تجهیزات و سامانه ارزان­قیمت نسبت به سایر روش­های PVD
  2. مواد هدف (تارگت) ارزان­قیمت و در دسترس
  3. سرعت لایه­نشانی قابل کنترل
  4. پایین بودن دمای محفظه در حین فرآیند (امکان لایه­نشانی روی قطعات پلاستیکی)

 

ب) معایب روش تبخیر حرارتی

  1. تراکم کم پوشش به دلیل پایین بودن انرژی مواد تبخیر شده ( eV5/0-1/0)
  2. چسبندگی ضعیف مواد لایه­نشانی شده به زیرلایه
  3. عدم امکان تبخیر و لایه­نشانی مواد فلزی دیرگداز
  4. امکان حضور ناخالصی جزئی از مواد بوته به ترکیب شیمیایی پوشش

 

ج) کاربردهای صنعتی روش حرارتی

علی­رغم چسبندگی ضعیف این روش، استفاده از این پوشش در مواردی که قطعه پوشش­شده در دسترس و در مواجهه با سایش قرار نداشته مناسب و کاربردی می­باشد. به­عنوان مثال پوشش­دهی فلز آلومینیوم بر جداره داخلی کاسه چراغ اتومبیل و پرژکتور با هداف افزایش بازتاب بیشتر نور استفاده می­شود. همچنین از این روش برای پوشش­دهی مواد رسانا نظیر طلا و مس بر مدارات الکترونیکی استفاده می­شود.  

 

* آشنایی با انواع دیگر روشها را در مقالات دیگر دنبال کنید...